đź‘‚ Beluister de aflevering via Spotify
In deze aflevering van Fit naar de 100 gaat Kristien Beuselinck in gesprek met Sanne Stegen, coördinator van het interdisciplinaire onderzoeksconsortium GRAY aan de Universiteit Gent. Hun missie: gezond ouder worden onderzoeken vanuit verschillende wetenschapsdisciplines én de resultaten delen met de samenleving.
“Gezond verouderen is complex, en we willen vanuit die complexiteit oplossingen vinden. Daarnaast willen we dat onderzoek niet op de schappen van de academische wereld blijft liggen. Het moet tot bij de mensen komen.”
Van nieuwe woonvormen tot hersenstimulatie en wandelen aan zee, Sanne vertelt wat er leeft binnen GRAY en welke inzichten jij daar vandaag al uit kunt halen.
👉 Wat onderzoekt GRAY eigenlijk?
GRAY bundelt de kennis van zo’n veertig professoren uit verschillende disciplines, van voedingswetenschappers tot bewegingswetenschappers en neurowetenschappers. Hun onderzoek valt in drie grote thema’s:
1) De rol van je omgeving: hoe cultuur, sociale context en de fysieke omgeving je gezondheid beĂŻnvloeden.
2) Gezond gedrag: bewegen, voeding, slaap, stress en sociaal contact.
3) Biologie van veroudering: wat er in je lichaam verandert met de leeftijd en hoe je dat kunt meten.
“We werken altijd interdisciplinair én participatief. Dus mét de doelgroep, niet alleen over hen.”
✨ Meer dan gezond: de rijkdom van ouder worden
Sanne benadrukt dat ouder worden niet alleen gaat over het tegengaan van fysieke achteruitgang.
“Het beeld dat we hebben van ouder worden is vaak negatief. Maar er zijn ook kwaliteiten die je opbouwt naarmate de jaren verstrijken: levenservaring, relativeringsvermogen, wijsheid, meer emotionele stabiliteit.”
Die kwaliteiten zijn volgens haar minstens zo belangrijk voor je welzijn als een fit lichaam. Toch kan onze samenleving daar meer oog voor hebben. We focussen vaak op wat minder gaat – mobiliteit, zicht, gehoor – en vergeten de sterke kanten.
“Als we die positieve aspecten van ouder worden meer in de verf zetten, verandert ook hoe we als maatschappij naar ouderen kijken.”
Een concreet voorbeeld van aanpak? Nieuwe woonvormen waarin jong en oud samenleven. Daar zorgen generaties voor elkaar, worden sociale contacten versterkt en blijft kennisoverdracht vanzelfsprekend. Dat is goed voor het zelfbeeld van ouderen Ă©n voor de verbondenheid tussen mensen.
đź“‚ Een aantal onderzoeken in de kijker:
🔎 Bewegen én denken: het Conscious-project
Uit labostudies weten we: bewegen is goed voor je hersenen en cognitief actief blijven ook. Maar wat als je beide combineert?
Het Conscious-project onderzoekt welke combinatie van fysieke Ă©n cognitieve uitdagingen het meeste effect heeft op je brein. Denk aan danspassen onthouden, woordassociaties maken of rekenpuzzels doen tijdens het bewegen.
“We kijken naar de juiste intensiteit voor jouw fysieke én mentale startniveau.”
Het doel: de hersenfunctie langer scherp houden en mogelijk het risico op dementie verkleinen.
🔎 Technologie voor het brein: transcraniële hersenstimulatie
Een andere onderzoekslijn test of zachte elektrische stroompjes via het voorhoofd de ritmische hersenactiviteit kunnen versterken. Belangrijk voor geheugen en denkvermogen.
“Het is nog fundamenteel onderzoek, maar beloftevol. En ja, 65-plussers kunnen zich aanmelden.”
Lees hier meer over dit project.
🔎 Gezond gedrag in kaart: Leefwijzer 55+
Met dit project bekijken de onderzoekers hoe bewegen, zitten, slaap, voeding, stress en mentale gezondheid samenhangen.
“Het geeft professionals inzicht in welk gedrag ze best eerst aanpakken. Soms is stress verminderen een betere eerste stap dan meteen meer bewegen.”
Lees hier meer over dit project.
🔎 Aan zee wonen: meer dan een goed gevoel?
Het kustonderzoek kijkt of zeelucht meetbare gezondheidsvoordelen biedt, van lagere stresshormonen tot betere cognitieve prestaties. Zelfs minieme deeltjes uit de zeelucht worden onderzocht op mogelijke effecten in het bloed.
Lees hier meer over dit project.
✅ Sanne’s belangrijkste advies voor 60- en 70-plussers
“Blijf onder de mensen komen. Beweging en andere gezondheidsgedragingen zijn belangrijk, maar het gaat erom dat je lijf je nog tot bij anderen kan brengen. Zorg voor jezelf én voor elkaar.”
Benieuwd wat je nog meer kunt doen om gezond oud te worden?
Kristien Beuselinck vervolgt haar zoektocht in volgende afleveringen van Fit naar de 100, met telkens nieuwe wetenschappelijke inzichten en praktische tips. Volg de podcast op Facebook en Instagram of stuur je vragen naar fitnaardehonderd@gmail.com.