Brein in Beweging: Een Intergenerationeel Programma ter Preventie van Cognitieve Achteruitgang bij Patiënten met een Milde Cognitieve Stoornis.
Wat is het “Brein in Beweging” project?
Wereldwijd is de bevolking aan het vergrijzen, en daarom wordt gezond ouder worden en het voorkomen van dementie een steeds grotere prioriteit voor de volksgezondheid (WHO, 2015). Dementie, gekenmerkt door cognitieve achteruitgang en functionele beperkingen, treft momenteel ongeveer 50 miljoen mensen wereldwijd, waarbij verwacht wordt dat dit aantal tegen 2050 zal verdrievoudigd zijn (WHO, 2017). De persoonlijke, sociale en economische impact van dementie op individuen, gezinnen en de samenleving als geheel is aanzienlijk en benadrukt het belang van preventie (WHO, 2019). Een gezonde levensstijl, inclusief voldoende fysieke activiteit, kan het risico op verdere cognitieve achteruitgang en dementie verminderen (Livingston et al., 2020).
MCI-patiënten: een kwetsbare groep.
Een groep die in het bijzonder kwetsbaar is voor het ontwikkelen van dementie, zijn personen met een milde cognitieve beperking (MCI – “Mild Cognitive Impairment”). De jaarlijkse overgang van MCI naar dementie wordt geschat op 10-15%, waarbij het merendeel van de gevallen evolueert naar de ziekte van Alzheimer. Gezond ouder worden en voldoende fysieke activiteit zijn bijzonder belangrijk in deze hoogrisicogroep, omdat dit helpt bij het behoud van de cognitieve functies en het risico op het ontwikkelen van dementie vermindert. Fysieke activiteit heeft namelijk positieve effecten op de hersenfuncties, zoals een verbeterde bloedstroom, verbeterde neurale verbindingen en het bevordert de groei en overleving van hersencellen. Regelmatige lichaamsbeweging wordt dan ook in verband gebracht met verbeteringen in het geheugen, de aandacht en executieve functies bij mensen met MCI. Met executieve functies bedoelen we alle aansturende, controlerende denkfuncties die je nodig hebt om succesvol te kunnen functioneren in het dagelijks leven. Verder dragen ook sociale interactie, verbondenheid en cognitieve stimulatie bij aan het behoud van de cognitieve functies.
Het “Brein in Beweging” project: een brug slaan tussen generaties.
Recent onderzoek heeft aangetoond dat intergenerationele programma’s waardevol kunnen zijn voor de gezondheid en het welzijn van MCI-patiënten. Deze programma's brengen verschillende generaties samen in gemeenschappelijke activiteiten zoals kookworkshops of bewegingslessen, waarbij sociale interactie en wederzijds leren centraal staan. Intergenerationele beweegprogramma’s kunnen de fysieke en cognitieve functies van oudere volwassenen verbeteren, en positieve attitudes ten opzichte van veroudering bevorderen, terwijl leeftijdsgerelateerde stereotypen (ook wel gekend als ‘ageism’) worden verminderd. Het Brein in Beweging-project heeft als doel een nieuw intergenerationeel programma te ontwikkelen dat de fysieke, cognitieve en psychosociale gezondheid van MCI-patiënten en hun volwassen kinderen verbetert. Dit programma heeft het potentieel om verdere cognitieve achteruitgang te voorkomen, de levenskwaliteit van MCI-patiënten te verhogen en positieve intergenerationele relaties te bevorderen.
Hoe gaan we te werk?
Voor de ontwikkeling van dit intergenerationele beweegprogramma werken we nauw samen met wetenschappelijke experts en de doelgroep zelf, gebruikmakend van een theoretisch onderbouwde, co-creatieve aanpak. Op deze manier wordt een programma “op maat” ontworpen, die voldoet aan de specifieke noden en behoeften van de doelgroep. Het programma zal vervolgens worden uitgetest, waarbij we effecten op het vlak van beweging, de cognitieve functies en psychosociale gezondheid verwachten.
Doe mee!
Voor dit onderzoek zijn we steeds op zoek naar proefpersonen. Ben je gediagnosticeerd met MCI en ben je geïnteresseerd om mee te doen? Stuur ons een mailtje (gray@ugent.be of julie.latomme@ugent.be) voor meer info.
Betrokken onderzoekers
Dr. Julie Latomme (UGent)
Prof. Greet Cardon (UGent)
Dr. Tim Van Langenhove (UZGent, dienst Neurologie)