Onderzoekers KU Leuven en UGent analyseren verband tussen dagelijkse tijdsbesteding en denkvermogen
Nieuw Vlaams onderzoek toont: 5 minuten extra ‘intens’ bewegen kan al tellen
Hoe we onze dag vullen, van slapen tot zitten en bewegen, heeft een duidelijke link met onze hersengezondheid. Dat blijkt uit nieuw onderzoek bij 233 gezonde Vlamingen van 55 jaar en ouder. Ze droegen een week lang een bewegingsmeter en legden een uitgebreide cognitietest af. Zo kregen onderzoekers voor het eerst een fijnmazig beeld van het volledige 24-uursbeweegpatroon en de relatie met verschillende cognitieve domeinen, zoals geheugen en executieve functies.
“De boodschap ‘beweeg meer’ impliceert dat een andere taak minder tijd krijgt. Een dag heeft immers maar 24 uur”, zegt Pieter-Jan Marent, onderzoeker bij de eenheid Fysieke Activiteit, Sport & Gezondheid van KU Leuven en UGent. “Onze data geven een objectief beeld van het 24-uurspatroon en cognitief functioneren van 55-plussers. We zien dat zelfs kleine verschuivingen in hoe je je tijd besteedt een meetbaar verschil maken.”
Intensievere beweging maakt het verschil
Uit de analyses blijkt dat de samenstelling van onze dag, hoeveel tijd we slapen, zitten, licht bewegen of matig tot intensief bewegen, significant samenhangt met het kortetermijngeheugen en de executieve functies. Vooral matig tot zwaar intensieve fysieke activiteit springt eruit:
- Reeds 5 tot 30 minuten extra matig tot zwaar intensieve fysieke activiteit per dag gaat samen met betere cognitieve scores.
- Tijd weghalen van intensievere fysieke activiteit, zelfs maar 5 minuten, hangt steevast samen met slechtere prestaties.
Opvallend: lichte fysieke activiteit gaf geen duidelijk positieve effecten. In sommige scenario’s was het verschuiven van tijd naar lichte fysieke activiteit zelfs gelinkt aan iets lagere scores. Dit suggereert dat de intensiteit van beweging cruciaal is voor het brein.
Zitten is niet altijd slecht, context telt
Hoewel langdurig zitten vaak negatief wordt geassocieerd met gezondheid, zagen de onderzoekers dat tijd verschuiven van lichte activiteit of slaap naar sedentair gedrag soms samengaat met betere executieve functies. Mogelijk spelen cognitief stimulerende zitactiviteiten (zoals lezen of sociale interactie) hierin een rol.
Aan de slag met deze tips!
- Hoog intensief bewegen kan door te sporten maar ook in doorheen de dag: stevig doorfietsen, in de tuin werken, zware boodschappen in- en uitladen…
- Wie ongetraind is, gaat beter niet van de ene dag op de andere heel intensief bewegen. Wie meer ondersteuning zoekt om (veilig) in beweging te komen, kan terecht bij een coach van Bewegen Op Verwijzing. Vraag ernaar bij je zorgverlener of ga naar bewegenopverwijzing.be.
- Ga elke dag voor een gezonde mix van bewegen, zitten, sport en slaap. De bewegingsdriehoek helpt je op weg.
- Blijf voldoende slapen. Vervang liever minuten zittijd door intensieve beweging dan plots 30 minuten minder te slapen, zeker voor wie al weinig of slecht slaapt. Voor volwassenen is zo’n 8 uur slaap per nacht goed, al varieert dit van persoon tot persoon.
Meer informatie
- De studie ‘24-hour movement behaviours are cross-sectionally associated with cognitive function in healthy adults aged 55 years and older’ Marent et al. werd gepubliceerd in Nature Scientific Reports. https://www.nature.com/articles/s41598-025-22541-x
- VRT: https://www.vrt.be/vrtnws/nl/2025/11/12/elke-extra-minuut-beweging-telt-voor-betere-hersenfuncties-van-5/
- De Morgen: https://www.demorgen.be/beter-leven/nieuw-onderzoek-elke-minuut-intensief-bewegen-telt-voor-hersenen-van-55-plussers~b5762ef9/
- Nieuwsblad: https://www.nieuwsblad.be/binnenland/elke-extra-minuut-beweging-telt-voor-betere-hersenfuncties-van-55-plussers/104370829.html
Contact
Pieter-Jan Marent, Departement Bewegingswetenschappen, pieterjan.marent@kuleuven.be, +32 493 700 969
Het onderzoek maakt deel uit van de PASOCA-studie en werd mogelijk gemaakt met steun van het Fonds Wetenschappelijk Onderzoek (FWO).